Europa Północno-Zachodnia

Kraje regionu

Obszar współpracy Europy Północno-Zachodniej na okres programowania Interreg 2021–2027 obejmuje siedem państw: całe terytorium Irlandii, Belgii, Luksemburga, Szwajcarii i Niderlandów oraz części Francji i Niemiec. Główne zmiany w stosunku do poprzedniego okresu programowania (2014–2020) to wykluczenie Zjednoczonego Królestwa* oraz rozszerzenie regionu transnarodowego na całe terytorium Niderlandów i szersze regiony Niemiec. Mapę porównującą stare i nowe granice można zobaczyć tutaj.

* Od wejścia w życie umowy o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa z UE w dniu 1 lutego 2020 r. treści ze Zjednoczonego Królestwa nie będą już aktualizowane na tej stronie internetowej.

Ramy polityki

1.     Program współpracy ponadnarodowej

Program Interreg VI B North West (NEW) Europe Programme (2021–2027), zatwierdzony przez Komisję Europejską 24 sierpnia 2022 r., promuje zieloną, inteligentną i sprawiedliwą transformację dla wszystkich terytoriów NWE w celu wspierania zrównoważonego rozwoju i zwiększenia odporności wszystkich regionów, zwiększając ich zdolność do lepszego reagowania na wszelkie obecne i przyszłe wyzwania. Program Interreg NEW wspiera transformację energetyczną regionów i transformację o obiegu zamkniętym poprzez wdrażanie i stosowanie rozwiązań transnarodowych i ukierunkowanych na konkretny obszar, aby przyczynić się do ochrony zasobów naturalnych i wzmocnienia opartych na zasobach przyrody rozwiązań w zakresie zmiany klimatu.

Zakres tematyczny programu obejmuje aspekty zielonej, inteligentnej i sprawiedliwej transformacji i jest zorganizowany wokół trzech priorytetów:

• Priorytet 1 – Inteligentna odporność na zmianę klimatu i środowisko
• Priorytet 2 – Inteligentna i sprawiedliwa transformacja energetyczna
• Priorytet 3 – Przejście na ukierunkowaną na konkretny obszar gospodarkę o obiegu zamkniętym
• Priorytet 4 – Poprawa odporności terytorialnej poprzez innowacyjną i inteligentną transformację

Projekty w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu są szczególnie finansowane w ramach priorytetu 1, którego celem szczegółowym jest „zwiększenie ochrony i zachowania przyrody, różnorodności biologicznej i zielonej infrastruktury, w tym na obszarach miejskich, oraz ograniczenie wszelkich form zanieczyszczenia”. Program wspiera wysiłki na rzecz rozwoju zielonej/niebieskiej infrastruktury. Działania te mają na celu zapewnienie ochrony lub odbudowy szerokiej gamy ekosystemów oraz zapobieganie utracie różnorodności biologicznej i kapitału naturalnego. Ponieważ większość regionów NWE nie osiąga celów w zakresie jakości powietrza, program ma również na celu zmniejszenie stresu cieplnego i poprawę jakości powietrza.

Kwestia efektywności energetycznej, która ma znaczenie zarówno dla kwestii łagodzenia zmiany klimatu, jak i przystosowania się do niej, jest objęta priorytetem 2, a w szczególności celem szczegółowym 2.2 (Promowanie efektywności energetycznej i ograniczanie emisji gazów cieplarnianych). Cel ten zostanie osiągnięty poprzez określenie możliwości, które zwiększą charakterystykę energetyczną np. mieszkań i budynków publicznych, transportu/mobilności, śródlądowego transportu wodnego, a także sieci ciepłowniczych i chłodniczych.

Poprzedni program Interreg V B Europa Północno-Zachodnia (NWE) (2014-2020) miał na celu promowanie gospodarczej, środowiskowej, społecznej i terytorialnej przyszłości regionu NWE. , Ze względu na dużą gęstość zaludnienia i narażenie obszarów miejskich na ryzyko powodzi przybrzeżnych i rzecznych w programie NWE za jedno z głównych wyzwań na obszarze objętym programem uznano rozwiązanie problemu podatności na zmianę klimatu. Wyzwanie to nie przełożyło się jednak na priorytet tematyczny programu. Został on włączony do priorytetów inwestycyjnych związanych z przejściem na społeczeństwo niskoemisyjne (priorytet 2, a głównie priorytet inwestycyjny 4e), stwierdzając, że „wymagane są działania łagodzące/przystosowawcze”.

2.     Konwencje międzynarodowe i inne inicjatywy współpracy

Wraz z innymi regionami części Europy Północno-Zachodniej objęte są Konwencją OSPAR o ochronie środowiska morskiego obszaru północno-wschodniego Atlantyku. W szczególności północno-zachodnie i północno-wschodnie części wybrzeży regionów objęte są dwoma podregionami konwencji OSPAR: podregionu Morza Celtyckiego i podregionu Wielkiego Morza Północnego. W ramach tej konwencji zmiana klimatu (i zakwaszenie oceanów) jest traktowana jako kwestia przekrojowa pod względem generowania wiedzy, monitorowania skutków i projektowania wariantów zarządzania mających na celu zwiększenie odporności ekosystemów. W 2019 r. OSPAR powołał międzysesyjną grupę korespondencyjną ds. zakwaszenia oceanów (ICG-OA).

Inne inicjatywy współpracy, które obejmują niektóre części regionu północno-zachodniego, to trójstronna współpraca na rzecz Morza Wattowego oraz Komisja ds. Morza Północnego w ramach Konferencji Peryferyjnych Regionów Nadmorskich. Więcej informacji na temat tych inicjatyw można znaleźć na stronie poświęconej transnarodowemu regionowi Morza Północnego.

3.     Strategie i plany w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu

Chociaż nie istnieją żadne strategie i plany w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu specjalnie dla regionu północno-zachodniego, inicjatywy współpracy obejmujące kilka państw regionu transnarodowego (OSPAR, trójstronna współpraca na rzecz Morza Wattowego i Komisja Morza Północnego) mają własne strategie, które są istotne dla przystosowania się do zmiany klimatu (strategia na rzecz regionu Morza Północnego 2030, strategia na rzecz przystosowania się do zmiany klimatu na Morzu Wattowym i strategia na rzecz środowiska północno-wschodniego Atlantyku 2030). Są one w pełni opisane na stronie Regionu Transnarodowego Morza Północnego.

Przykłady projektów finansowanych w latach 2014–2020.

Żaden z projektów zatwierdzonych w okresie programowania 2014–2020 nie dotyczył bezpośrednio wyzwań związanych z przystosowaniem się do zmiany klimatu. Skupiają się one natomiast na łagodzeniu zmiany klimatu (poprzez ograniczenie emisji dwutlenku węgla) z wartościami dodanymi również w odniesieniu do przystosowania się do zmiany klimatu (poprzez poprawę efektywności energetycznej).

Europa Północno-Zachodnia może jednak polegać na szerokim doświadczeniu w zakresie projektów współpracy transnarodowej, które dotyczą tworzenia wiedzy i dzielenia się wiedzą na temat przystosowania się do zmiany klimatu. Projekty te były finansowane w okresie programowania INTERREG 2007-2013, podobnie jak w przypadku projektów AMICE, DROP i IMCORE.  Ponadto cały zestaw ośmiu projektów dotyczących przystosowania się do zmiany klimatu, finansowanych w latach 2007–2013, pogrupowano w SIC-adapt!, Jest to klaster strategiczny mający na celu zwiększenie widoczności i kapitalizacji wyników projektów.