Exclusion of liability

This translation is generated by eTranslation, a machine translation tool provided by the European Commission.

Website experience degraded
The European Climate and Health Observatory is undergoing reconstruction until June 2024 to improve its performance. We apologise for any possible disturbance to the content and functionality of the platform.

Regiony najbardziej oddalone UE oraz kraje i terytoria zamorskie

Kraje regionu

UE obejmuje 34 terytoria zamorskie powiązane z sześcioma państwami członkowskimi (Zjednoczone Królestwo, Francja, Niderlandy, Dania, Hiszpania i Portugalia).

Dziewięć z nich jest sklasyfikowanych jako regiony najbardziej oddalone i stanowi integralną część UE. Obejmują one: 3 francuskie departamenty zamorskie (Martynika, Gwadelupa i Gujana Francuska) i 1 francuska społeczność zamorska na Karaibach (Saint-Martin); francuskie departamenty zamorskie Majotty i Reunion na Oceanie Indyjskim; dwa portugalskie regiony autonomiczne (Madeira i Azory) i jedna hiszpańska wspólnota autonomiczna (Wyspy Kanaryjskie) na Atlantyku. Portugalskie regiony autonomiczne Madery i Azorów oraz hiszpańska wspólnota autonomiczna Wysp Kanaryjskich, po przystąpieniu do programu transnarodowego Madery-Açores-Canarias (MAC) na lata 2007–2013, są obecnie objęte programem dotyczącym obszaru atlantyckiego.

Pozostałe 25 krajów i terytoriów zamorskich (KTZ) posiada specjalny status „stowarzyszeniowy” i jest powiązane z Danią, Francją, Niderlandami i Zjednoczonym Królestwem. Terytoria te są konstytucyjnie powiązane z macierzystym państwem członkowskim, ale nie są częścią jednolitego rynku i muszą spełniać zobowiązania w zakresie handlu nałożone na państwa trzecie. Decyzja Rady 2013/755/UE określa stosunki stowarzyszeniowe UE z KTZ.

 

Karaibska i Atlantycka

Ocean Indyjski

Amazonia

 

źródło mapy: ETC/CCA 2018

Ramy polityki

1.   Program współpracy transnarodowej

Regiony najbardziej oddalone na Karaibach i na Oceanie Indyjskim są zaangażowane w trzy programy współpracy transnarodowej INTERREG.

Program współpracy w regionie Karaibówna lata 2014–2020 obejmuje Gwadelupę, Guję Francuską, Martynikę i Saint Martin oraz około 40 państw trzecich i KTZ w basenie Karaibów. Jest ona prowadzona we współpracy z trzema regionalnymi organizacjami gospodarczymi, tj. Wspólnotą Karaibów (CARICOM), Stowarzyszeniem Państw Karaibów (ACS) oraz Organizacją Państw Wschodnich Karaibów (OECS). W kontekście CARICOMustanowionoCentrum ds. Zmian Klimatu Wspólnoty Karaibskiej (CCCCC) jako punkt odniesienia dla badań nad wpływem zmiany klimatu i strategiami adaptacyjnymi w regionie. Program składa się z dwóch elementów: (1) współpraca transgraniczna między Gwadelupą, Martyniką i krajami OECS oraz (2) współpraca transnarodowa z udziałem Gwadelupy, Gujany Francuskiej, Martyniki i Saint Martin oraz innych uczestniczących krajów i terytoriów. Składa się z 6 obszarów priorytetowych mających na celu:

  • Zwiększenie konkurencyjności przedsiębiorstw z Karaibów;
  • Zwiększenie zdolności reagowania na zagrożenia naturalne;
  • Ochrona środowiska kulturowego i przyrodniczego;
  • Reagowanie na wspólne problemy zdrowotne na poziomie Karaibów;
  • Wspieranie rozwoju energii ze źródeł odnawialnych;
  • Wzmacnianie kapitału ludzkiego.

Priorytet 2 ma na celu poprawę wiedzy na temat zagrożeń naturalnych i stworzenie systemów wspólnego zarządzania ryzykiem, w szczególności poprzez opracowanie wspólnych narzędzi obserwacji i systemu informacji geograficznej odpowiedniego do zarządzania kryzysowego.

Program współpracy na rzecz Oceanu Indyjskiegona lata 2014–2020 wspiera współpracę między Reunionem i Majottą (Francja) a 12 państwami trzecimi na południowym Oceanie Indyjskim (Unia Komorów, Madagaskaru, Mauritiusu, Seszeli, Republiki Południowej Afryki, Tanzanii, Mozambiku, Kenii, Indii, Sri Lanki, Malediwów i Australii), a także francuskich krajów południowych i Antarktycznych. Program opiera się na:

  1. Współpracę transgraniczną między Reunion a Komorami, Madagaskarem, Mauritiusem i Seszelami jako członkami Komisji Oceanu Indyjskiego, oraz
  2. Szersza współpraca transnarodowa między Reunionem, Majottą i innymi uczestniczącymi krajami. Program ma pięć priorytetów strategicznych, z których dwa są związane ze zmianą klimatu.

Priorytet 1 ma na celu utworzenie centrum badań naukowych i innowacji, koncentrującego się na farmakopei, biotechnologii, energii i zmianie klimatu. Priorytet 3 ma na celu rozwijanie zdolności w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu oraz zapobiegania ryzyku i zarządzania ryzykiem poprzez wzmocnienie regionalnych środków ochrony ludności; współpraca w zakresie zagrożeń epidemiologicznych i zakaźnych; oraz zapobieganie zagrożeniom związanym z działalnością morską.

Program współpracy AMAZONIAna lata 2014–2020 promuje transgraniczną i transnarodową współpracę między Gujaną Francuską, Surinamem oraz państwami Amapá i Amazonas w Brazylii. Program nie odnosi się do przystosowania się do zmiany klimatu i zarządzania ryzykiem w obszarach priorytetowych. Priorytet 2 dotyczy zasadniczo ochrony środowiska i zarządzania zasobami naturalnymi. Szczególny nacisk kładzie się na ochronę i wzmacnianie lokalnej różnorodności biologicznej oraz dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego poprzez wspólne działania konserwatorskie.

2.   Konwencje międzynarodowe i inne inicjatywy dotyczące współpracy

Centrum ds. zmian klimatu Wspólnoty Karaibskiej stanowi punkt odniesienia dla badań nad wpływem zmiany klimatu i strategiami adaptacyjnymi w regionie. Centrum zostało otwarte w 2005 r. w celu skoordynowania reakcji regionu na zarządzanie zmianami klimatu i przystosowanie się do nich. Jest oficjalnym repozytorium i izbą rozliczeniową dla regionalnych danych dotyczących zmian klimatu. Izba rozliczeniowa to internetowy system archiwizacji i wymiany informacji, pomagający użytkownikom w wyszukiwaniu, uzyskiwaniu dostępu do dokumentów cyfrowych, raportach z projektów i artykułach naukowych związanych ze zmianami klimatu na Karaibach, uzyskiwaniu dostępu do nich, uzyskiwaniu ich wniosków i ich wkładzie, a także wyświetlaniu prognoz klimatycznych w podziale na kraje. Centrum zapewnia doradztwo polityczne związane ze zmianą klimatu państwom członkowskim CARICOM i brytyjskim obszarom zamorskim Karaibów. Jest on uznawany przez Ramową konwencję Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC), Program Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska (UNEP) i inne agencje międzynarodowe za punkt kontaktowy ds. zmian klimatu na Karaibach.

 

Przykłady projektów

Karaibskibiegun konkurencji w zakresie zagrożeń naturalnych i związanych z morzem, finansowany w ramach okresu programowania 2007–2013, mający na celu wzmocnienie zapobiegania klęskom żywiołowym i wzmocnienie systemów wczesnego ostrzegania na małych terytoriach wyspiarskich i obszarach tropikalnych poprzez stworzenie bieguna na Martynice w celu zgromadzenia karaibskich ekspertów zajmujących się powiązanymi kwestiami. Inne projekty finansowane w tym samym okresie nadal na obszarze Karaibów miały charakter operacyjny i koncentrowały się na opracowaniu strukturalnych i niestrukturalnych środków zarządzania ryzykiem związanym z klęskami żywiołowymi.

Jeśli chodzi o obszar Oceanu Indyjskiego, program operacyjny na lata 2007–2013 zapewnił finansowanie regionalnego mechanizmu ochrony ludności w ramach priorytetowej osi 1 „Zrównoważony rozwój”. W szczególności poparła francuski Czerwony Krzyż w Reunion w celu opracowania programu współpracy regionalnej w celu zarządzania ryzykiem związanym z klęskami żywiołowymi na południowo-zachodnim Oceanie Indyjskim, a także późniejszego planu działania.