Kampanie uświadamiające na temat zmiany zachowań

Środek ten obejmuje działania promujące świadomość na temat zmienionych warunków w kontekście zmiany klimatu i przystosowania się do niej. Nie wszystkie zainteresowane strony są jednak świadome i informowane o swojej podatności na zagrożenia oraz o środkach, jakie mogą podjąć w celu proaktywnego przystosowania się do zmiany klimatu. Podnoszenie świadomości jest zatem ważnym elementem procesu przystosowania się do zmiany klimatu w celu zarządzania skutkami zmiany klimatu, zwiększenia zdolności adaptacyjnych i zmniejszenia ogólnej podatności na zagrożenia.

Świadomość społeczna jest ważna dla zwiększenia entuzjazmu i wsparcia, stymulowania samomobilizacji i działania oraz mobilizowania lokalnej wiedzy i zasobów. Podnoszenie świadomości politycznej jest ważne, ponieważ decydenci i politycy są kluczowymi podmiotami w procesie dostosowawczym. Podnoszenie świadomości wymaga strategii skutecznej komunikacji, aby osiągnąć pożądany rezultat. Połączenie tych strategii komunikacyjnych dla docelowej grupy odbiorców w danym okresie można ogólnie opisać jako „kampania uświadamiająca”. Cel kampanii uświadamiających najczęściej różni się w zależności od kontekstu, ale ogólnie obejmuje rosnącą troskę, informowanie docelowej grupy odbiorców, tworzenie pozytywnego wizerunku i próby zmiany ich zachowania.

Chociaż podnoszenie świadomości jest często uważane za ważne na pierwszych etapach procesu adaptacji, badania pokazują, że poziomy świadomości zmieniają się w czasie pod wpływem zmiennych zewnętrznych. Na przykład film Al Gore „Niewygodna prawda” (2006) i Pokojowa Nagroda Nobla IPCC mają pozytywny wpływ na świadomość społeczną, podczas gdy mroźne zimy 2011/2010 w Europie, drobne błędy IPCC i e-maile CRU (Climate Research Unit) negatywnie wpłynęły na akceptację zmian klimatycznych przez społeczeństwo i zwiększyły sceptycyzm publiczny. Dlatego podnoszenie świadomości jest ważne nie tylko na pierwszych etapach procesu, ale jest integralną częścią całego procesu w celu utrzymania i podniesienia ogólnego poziomu świadomości.

Kampanie informacyjne mogą dotyczyć grup osób w regionie dotkniętym szczególnym zagrożeniem klimatycznym, grup zainteresowanych stron, ogółu społeczeństwa itp. Ostatecznym celem takich kampanii jest osiągnięcie długotrwałych zmian behawioralnych. Podnoszenie świadomości dotyczy wiedzy osób i organizacji. Jego celem jest dopilnowanie, aby wszystkie właściwe organy regionalne i subregionalne zrozumiały wpływ i podjęły działania mające na celu reagowanie na niektóre skutki klimatyczne. Jednak mogą one również skupić się na pewnym wpływie, który jest uważany za największy, np. Holandia „Żyj z wodą”. Kampanie takie są w większości uważane za skuteczne, jeżeli obsługuje się kilka sposobów komunikacji: rozpowszechnianie materiałów drukowanych; organizowanie publicznych spotkań i szkoleń; profesjonalna konsultacja; komunikacja i informowanie za pośrednictwem mediów społecznych i środków masowego przekazu; wykorzystanie nieformalnych sieci do rozpowszechniania informacji. Można go połączyć z utworzeniem zespołów samoobrony społeczności, które promują samodzielność wśród mieszkańców i przedsiębiorstw w celu zminimalizowania ryzyka dla bezpieczeństwa osobistego i szkód majątkowych, np. podczas powodzi.

Istnieją różne formy mediów, za pośrednictwem których wiadomość może być przekazywana, na przykład za pośrednictwem telewizji, internetu i gazet. Ponadto opracowano kilka narzędzi w celu zwiększenia świadomości decydentów (zob. na przykład narzędzia internetowe na stronie internetowej UKCIP) orazświadomość społeczeństwa (zob. np. gry planszowe „Keep it Cool”, „Ludo” i „Clim-ATIC”).

Duże kampanie uświadamiające na temat zmiany klimatu są często mieszanką środków łagodzących, efektywności energetycznej i zrównoważonego rozwoju, a nie środków przystosowawczych. Na przykład kampania Komisji Europejskiej „ You Control Climate Change” (2006 r.) ma na celu informowanie osób o zmianach klimatu, inicjowanie proaktywnych dialogów i dążenie do (małych) zmian behawioralnych bez wpływu na codzienne życie jednostki, dając im poczucie upodmiotowienia i osobistej odpowiedzialności. Docelowymi odbiorcami są w szczególności osoby, które są „czasami aktywne” w kwestiach środowiskowych (42 % obywateli UE). Strategia Komisji polegała na zajęciu się sceptycyzmem tej docelowej grupy poprzez zmniejszenie sceptycyzmu i przekonanie ich, że indywidualne działania są wartościowe i mogą prowadzić do znacznego wkładu w ograniczenie zmiany klimatu. Aby osiągnąć ten cel, UE mocno zainwestowała w narzędzia takie jak reklama, strona internetowa, wystawy, relacje z mediami, wydarzenia i programy szkolne zarówno na szczeblu europejskim, jak i krajowym. Ponadto UE finansowała krajowe kampanie uświadamiające w swoich państwach członkowskich. W 2008 r. UE wniosła dodatkowe wysiłki na Węgry, Polskę, Republikę Czeską, Rumunię i Bułgarię, gdzie krajowe kampanie informacyjne nie zostały jeszcze zrealizowane.

Kategorie IPCC

Społeczne: behawioralne, Społeczne: opcje edukacyjne

Udział zainteresowanych stron

Przystosowanie się do zmiany klimatu wymaga wspólnych wysiłków osób fizycznych, przedsiębiorstw, przemysłu, rządów i innych podmiotów, które zmagają się ze skutkami zmiany klimatu. Kampanie informacyjne są często skuteczniejsze, jeżeli w rozwój i rolę strategii zaangażowane są odpowiednie zainteresowane strony lub organizacje pozarządowe zajmujące się ochroną środowiska. Często znają „swoich” klientów lepiej i najlepiej się z nimi komunikują. Włączenie ich również często zwiększa wiarygodność kampanii i daje możliwość dźwigni finansowej.

Czynniki sukcesu i czynniki ograniczające

Ogólnie rzecz biorąc, gospodarstwa domowe często nie są świadome skutków zmiany klimatu i możliwości przystosowania się do niej. Dalsze nieznane koszty środków i nieznana skuteczność środków stanowią barierę dostosowawczą. Kampania uświadamiająca może rozwiązać te problemy. Kluczowymi punktami sukcesu są:

• priorytety dotyczące określenia grupy docelowej należy ocenić poprzez zrozumienie, kto jest najbardziej podatny na zagrożenia i kto najprawdopodobniej zyska;
• jasne komunikaty, aby przyciągnąć uwagę docelowego;
• komunikaty powinny stanowić przekonujące uzasadnienie osobistej motywacji;
• komunikaty powinny być przekazywane w języku zrozumiałym dla publiczności;
• komunikaty powinny skupiać się na tym, co można zyskać lub na tym, co można stracić, jeśli adaptacja nie nastąpi;
• komunikaty powinny być bardzo precyzyjne na temat tego, co dana osoba może zrobić, aby zmniejszyć to szczególne ryzyko;
• komunikaty powinny zachować odpowiedzialność i odpowiedzialność na każdym szczeblu;
• strategia komunikacji powinna być dostosowana do docelowej grupy odbiorców (na przykład młodzieży za pośrednictwem internetu);
• model kampanii i sposoby komunikacji powinny być starannie dobrane, aby komunikat był świeży i interesujący.

Koszty i korzyści

Podnoszenie świadomości jest złożonym zadaniem, którego wyniki są trudne do przewidzenia. Chociaż bardzo trudno jest zmierzyć skuteczność kampanii uświadamiających, ponieważ istnieje niewiele wskaźników rezultatu, często prowadzone badania jakościowe i ilościowe mogą dostarczyć cennych informacji. Badanie przeprowadzone w 2011 r. wśród osób z 12 krajów UE wykazało, że średnio 49 % respondentów było poinformowanych o przyczynach zmiany klimatu (n=13091), czyli o 6 % mniej niż w tym samym badaniu w 2009 r., spowodowanym wzrostem liczby osób, które twierdziły, że czują się „nieświadomie” (z 9 % do 15 %). Mniej niż połowa respondentów (46 %) była poinformowana o sposobach radzenia sobie ze zmianą klimatu (w tym adaptacją), która jest o 5 % niższa niż w tym samym badaniu w 2009 r. W sprawozdaniu stwierdza się, że „ogólnie rzecz biorąc, można zaobserwować spadek poziomu postrzeganej przez siebie świadomości na temat zmian klimatu wśród respondentów
z 12 badanych państw członkowskich”.

Opcje samopomocy pomagają w tworzeniu odpornych społeczności. Przywódcy regionalni i lokalni są zazwyczaj bardziej wiarygodni niż odpowiednicy krajowi. Opcja może być skuteczna, prowadząc do zmniejszenia szkód majątkowych przy stosunkowo niskich kosztach inwestycji.

Aspekty Prawne

W 2013 r. przyjęto unijną strategię przystosowawczą. Za ważne elementy tej strategii uznaje się szerzenie świadomości i uwzględnianie kwestii przystosowania się do zmiany klimatu.

Czas wdrożenia

1-5 lat

Okres użytkowania

Strony internetowe:

Bibliografia: